آزمایش سطوح دارویی
آزمایش سطوح دارویی یا آزمایش فارماکوکینتیک (Pharmacokinetic)، برای اندازهگیری و بررسی رفتار دارو در سیستم بیولوژیکی بکار میرود. این آزمایش به ما اطلاعاتی در مورد نحوه جذب، توزیع، متابولیسم و دفع دارو در بدن فرد مورد مطالعه میدهد.
به طور کلی، چندین آزمایش مختلف برای اندازهگیری سطوح دارویی وجود دارد. در زیر توضیحی مختصر در مورد سه آزمایش معمول در این زمینه آورده شده است:
1. آزمایش سطح خونی (Blood Level Test):
در این آزمایش، نمونههای خونی از فرد مورد مطالعه در طول زمان گرفته میشوند. این نمونهها سپس به منظور اندازهگیری سطح دارو در خون، تحت تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. این آزمایش میتواند برای تعیین زمان ترکیبات فعال دارویی در خون، میزان دارو در دستگاههای مختلف بدن و همچنین محاسبه پارامترهای فارماکوکینتیکی مورد استفاده قرار بگیرد.
2. آزمایش ادراری (Urinary Excretion Test):
در این آزمایش، نمونههای ادرار فرد مورد مطالعه جمعآوری میشوند و سپس سطح دارو در ادرار اندازهگیری میشود. این آزمایش به ما کمک میکند تا میزان دارویی که به صورت تغییر نیافته از بدن دفع میشود را بسنجیم. با استفاده از این آزمایش، میتوان اطلاعاتی در مورد نرخ دفع دارو،مدت زمان حضور دارو در سیستم بدنی و میزان دفع دارو توسط کلیه ها اطلاعات کسب کرد
3. آزمایش پلاسما (Plasma Protein Binding Test):
بسیاری از داروها به پروتئینهای خونی مانند البومین متصل میشوند. در این آزمایش، نمونهای از خون فرد مورد مطالعه گرفته میشود و سپس سطح داروی متصل به پروتئینها (معمولاً به صورت درصدی) اندازهگیری میشود. این آزمایش به ما کمک میکند تا فهمی بیشتر در مورد نرخ آزاد شدن دارو از پروتئینها و توزیع آن در سایر اجزای بدن پیدا کنیم.
مهم است به یاد داشته باشید که نوع آزمایش سطوح دارویی مورد استفاده بستگی به نوع دارو، هدف اصلی تحقیق و نیازهای بالینی دارد. در هر صورت، برای انجام این آزمایشها و تفسیر نتایج آنها، نیاز به همکاری و نظارت پزشکان و متخصصان مربوطه دارید.
زمان مناسب نمونه گیری سطح داروها
کاربا مازپین (حداقل یک هفته پس ازشروع دارو- بلافاصله قبل ازآخرین دوز)
اتوسوکسیماید(حداقل دوهفته مصرف کرده باشد-هرزمانی می تواند)
فنوباربیتال (دربالغین 25روزودریچه ها ده روزدارومصرف کرده باشد(هرزمانی)
فنی توئین (8-5روزدارومصرف شده باشد)
پیریمیرون (حداقل دوروزدارومصرف کرده باشد.وبلافاصله قبل ازآخرین دوز)
والپریک اسید (حداقل سه روزدارومصرف کرده باشد.بلافاصله قبل ازآخرین دوز
تئوفیلین (دربالغین 2روزدربچه ها5-1روزدارومصرف شده باشدبلافاصله قبل ازآخرین دوز
لیتیوم (12ساعت پس از دوز شبانه-حداقل 7روزمصرف کرده باشد
دیگوکسین (24-8 ساعت پس ازآخرین دوز -حداقل یک ماه دارومصرف کرده باشد