تعریف بلوغ زود رس

هنگامی که علائم فیزیکی بلوغ جنسی کودک خیلی زود ظاهر شود به آن بلوغ زودرس می گویند. این علایم  شامل رشد سینه، موهای ناحیه تناسلی و تغییرات صدا می شود. اینها به عنوان ویژگی های جنسی ثانویه شناخته می شوند. بلوغ زودرس قبل از 8 سالگی در دختران و قبل از 9 سالگی در پسران اتفاق می افتد. اکثر کودکان مبتلا به این اختلال در ابتدا سریع رشد می کنند. اما رشد آنها قبل از رسیدن به پتانسیل کامل قد ژنتیکی نیز متوقف می شود. . روش‌ های زیادی برای بررسی بلوغ زود رس وجود دارد که هر یک از این روش ها را باید به طور کامل بشناسید. پاتوبیولوژی مهر تمامی خدمات آزمایشگاهی که مربوط به بلوغ زودرس می باشد را به متقاضیان ارائه می دهد. برخی از مهم ترین آزمایش هایی که مربوط به بلوغ زودرس هستند و با دریافت خون نتیجه مناسبی دارند را در این مطلب می ‌خواهیم معرفی کنیم.

علل بلوغ زودرس

این مشکل ممکن است در اثر تومورها یا رشد روی تخمدان ها، غدد فوق کلیوی، غده هیپوفیز یا مغز ایجاد شود. علل دیگر ممکن است شامل مشکلات سیستم عصبی مرکزی، سابقه خانوادگی بیماری یا برخی از سندرم های ژنتیکی نادر باشد. در بسیاری از موارد، هیچ دلیلی برای این اختلال یافت نمی شود. دو نوع بلوغ زودرس وجود دارد:

Ø     بلوغ زودرس مرکزی : این شایع ترین نوع بلوغ زودرس است. اکثر دختران و نیمی از پسران با بلوغ زودرس به این نوع مبتلا هستند. بلوغ با ترشح اولیه هورمون هایی به نام گنادوتروپین شروع می شود. گنادوتروپین ها شامل هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون تحریک فولیکول (FSH) هستند. در دختران، بلوغ زودرس ممکن است به دلیل بلوغ اولیه هیپوتالاموس، غدد هیپوفیز و تخمدان ها باشد. اما در بیشتر موارد، هیچ دلیلی پیدا نمی شود.

Ø     بلوغ زود رس مستقل از گنادوتروپین: این نوعی بلوغ زودرس است که با آزادسازی زودهنگام گنادوتروپین ها شروع نمی شود. در عوض به دلیل ترشح اولیه سطوح بالای هورمون های جنسی ایجاد می شود. اینها شامل هورمونهای جنسی  مردانه و زنانه است

علائم بلوغ زودرس:

علائم رایج در دختران می تواند شامل موارد زیر باشد:

·        رشد سینه

·        موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل

·        قاعدگی

·        تخمک گذاری

علائم رایج در پسران می تواند شامل موارد زیر باشد:

·        بزرگ کردن آلت تناسلی و بیضه ها

·        موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل

·        موی صورت

·        نعوظ خود به خود

·        تولید اسپرم

·        آکنه

·        عمیق شدن صدا

سایر علائم این اختلال عبارتند از:

·        بد خلقی

·        افزایش پرخاشگری

·        زودتر از سایر همکلاسی ها بلند قد می شوند

بررسی بلوغ زود رس با آزمایش های متفاوت

برخی از مهمترین آزمایش هایی که مربوط به بررسی بلوغ زود رس هستند و باید آنها را بشناسید عبارت هستند از :

آزمایش های تشخیص بلوغ زودرس

1. آزمایش هورمون FSH

این آزمایش هورمون به عنوان یکی از مهم ‌ترین آزمایش هایی است که برای تشخیص بلوغ زودرس مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش به عنوان هورمون محرک فولیکول شناخته می‌ شود. هورمونی که برای تولید مثل در زنان و مردان نقش دارد هورمون محرک فولیکول است. افزایش غیر طبیعی این هورمون در بدن نشان دهنده بلوغ زودرس است. خانم ها و آقایان که تعداد زیادی از آن را تولید می کنند یعنی سریعً به بلوغ رسیده اند.

2. آزمایش LH

 این آزمایش هورمون به عنوان یکی دیگر از روش های تشخیص بلوغ زودرس می باشد. هورمون ال اچ در تولید مثل نقش بسیار مهمی دارد. این هورمون برای رشد و بلوغ هر یک از اندام های جنسی تاثیر گذار است. در واقع این هورمون کمک می کند که تخمک از تخمدان آزاد شود و تولید مثل انجام گردد. همچنین هورمون موجب ترشح تستسترون در آقایان خواهد شد. زیاد شدن غیر طبیعی هورمون تستسترون در اوایل بلوغ یکی از نشانه های بلوغ زودرس می باشد. اگر افراد در سن پایین هورمون را به صورت قابل توجهی تولید کند یعنی سریعا به بلوغ رسیده اند.

3. آزمایش هورمون تستوسترون برای بررسی بلوغ زود رس

این آزمایش به عنوان یکی دیگر از آزمایش ‌های بررسی بلوغ زود رس شناخته  می شود. تستسترون هورمون بسیار مهم مردان است. در دوران بلوغ این هورمون در آقایان افزایش پیدا می‌ کند. عامل اصلی بروز صفات فیزیکی در مردان، این هورمون است. تستوسترون در خون  مردان وجود دارد. این آزمایش برای بررسی کردن بلوغ زودرس آقایان  انجام خواهد شد.

آزمایش برای تشخیص بلوغ زودرس

4.  آزمایش هورمون هیدروکسی پروژسترون

این هورمون به عنوان بخش مهمی از فرایند تولید کورتیزول شناخته می شود. این هورمون توسط تخمدان ها، غدد کلیوی، بیضه ها و ... تولید می شود. این هورمون با کمک  پروتئین ها و انزیمهای خاصی به کورتیزول تبدیل می شود. سطوح بالای این هورمون در خون نشان می‌ دهد که بیماری ژنتیکی آدرنال بنام هیپرپلازی مادرزادی آدرنال  برای افراد به وجود آمده است و در آن تولید کورتیزول و آلدوسترون کاهش یافته و تولید هورمون مردانه (آندروژن) افزایش می یابد. این آزمایش برای بررسی سندروم پیش از قاعدگی ، بلوغ زودرس، ناباروری و همچین غربالگری نوزادان استفاده میشود.

5. آزمایش هورمون رشد برای بررسی بلوغ زود رس

آزمایش هورمون رشد یکی دیگر از روش های بررسی بلوغ زود رس است. غده هیپوفیز هورمون رشد را تولید می ‌کند. برای تنظیم رشد اندام های متفاوت این غده نقش مهمی برعهده دارد..

6.  استرادیول

اندازه گیری هورمون استرادیول به عنوان یکی دیگر از تستهای های تشخیص بلوغ زودرس  در دختران شناخته می‌ شود. این هورمون رشد سینه و رحم را در خانم ها تحریک می کند. هورمون استرادیول در مردان به میزان کمتری وجود دارد. سطوح بالای استرادیول می‌تواند نشان‌ دهنده بلوغ زودرس یا بلوغ تاخیری در آقایان باشد.

سایر بررسی های بلوغ زودرس که گاهی لازم است:

·        عکس دست چپ برای تعیین سن استخوانی

·        MRI  مغز برای بررسی احتمالی مشکلات سیستم عصبی مرکزی

·        آزمایشات تیرویید : در صورت مشاهده علائم (کم کاری تیروئید)، مانند خستگی، کندی، افزایش حساسیت به سرما، یبوست، کاهش عملکرد مدرسه یا پوست رنگ پریده و خشک، پزشک ممکن است آزمایش تیروئید را توصیه کند.

سونوگرافی لگن برای بررسی تخمدان در دختران