بیماری و سندرم کوشینگ چیست ؟

بیماری و سندرم کوشینگ شرایطی هستند که به دلیل سطح غیرطبیعی بالای هورمون کورتیزول در بدن ایجاد می‌شوند. این شرایط می‌توانند ناشی از اختلالات غده هیپوفیز، غده فوق کلیوی یا مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدها باشند. تشخیص و درمان به‌موقع این بیماری بسیار مهم است، زیرا عدم درمان می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود.

تفاوت بیماری و سندرم کوشینگ

• بیماری کوشینگ (Cushing's Disease):
  این حالت به دلیل تولید بیش از حد هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) توسط تومور هیپوفیز ایجاد می‌شود که منجر به افزایش کورتیزول می‌شود.
• سندروم کوشینگ (Cushing's Syndrome):
  شامل هرگونه افزایش کورتیزول، چه به دلیل داخلی (مانند تومور فوق کلیوی) یا خارجی (مانند مصرف کورتیکواستروئیدها).

علائم سندرم کوشینگ

علائم ممکن است تدریجی یا ناگهانی ظاهر شوند و شامل:

1. افزایش وزن: به‌ویژه در ناحیه شکم، گردن و صورت (ظاهر گرد ماه).
2. پوست نازک و کبودشدگی: همراه با ترک‌های بنفش رنگ روی شکم، ران و بازوها.
3. فشار خون بالا: ناشی از اثرات کورتیزول بر سیستم قلبی عروقی.
4. ضعف عضلانی: به‌ویژه در اندام تحتانی.
5. قند خون بالا: که ممکن است به دیابت منجر شود.
6. اختلال در خواب: بی‌خوابی یا خواب نامنظم.
7. عفونت‌های مکرر: به دلیل تضعیف سیستم ایمنی.

علل بیماری و سندرم کوشینگ

1. بیماری کوشینگ:
• تومور هیپوفیز تولیدکننده ACTH (آدنوم.
2. سندروم کوشینگ وابسته به ACTH:
• تومورهای خارج هیپوفیز مانند تومور ریه.
3. سندروم کوشینگ مستقل از ACTH:
• تومور یا هایپرپلازی غده فوق کلیوی.
4. سندروم کوشینگ اکتسابی:
• مصرف طولانی‌مدت داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزولون.

آزمایشات برای بررسی بیماری و سندرم کوشینگ

.1 آزمایش کورتیزول در ادرار 24 ساعته

این آزمایش میزان کورتیزول آزاد در ادرار طی یک روز را اندازه‌گیری می‌کند.

• مقدار طبیعی: کمتر از 50 میکروگرم در روز.
• مقادیر بالاتر از حد طبیعی ممکن است نشان‌دهنده کوشینگ باشد.

.2آزمایش سرکوب دگزامتازون (Low-Dose Dexamethasone Suppression Test)

• این آزمایش بررسی می‌کند که آیا تولید کورتیزول با مصرف دگزامتازون (یک گلوکوکورتیکوئید) کاهش می‌یابد.
• روش: دگزامتازون شب قبل مصرف می‌شود و صبح روز بعد کورتیزول اندازه‌گیری می‌شود.
• نتیجه طبیعی: کاهش کورتیزول به کمتر از 1.8 میکروگرم در دسی‌لیتر.

.3 آزمایش کورتیزول بزاق شبانه

کورتیزول معمولاً شب‌ها کاهش می‌یابد. این آزمایش در ساعت 11 شب انجام می‌شود.

• نتیجه طبیعی: کورتیزول پایین‌تر از 0.1 میکروگرم در دسی‌لیتر.
• مقادیر بالاتر ممکن است نشان‌دهنده کوشینگ باشد.

.4اندازه‌گیری ACTH در خون

• ACTH بالا: نشان‌دهنده بیماری کوشینگ یا سندرم وابسته به ACTH است.
• ACTH پایین: نشان‌دهنده تومور یا هایپرپلازی غده فوق کلیوی.

5. MRI یا CT scan

• MRI هیپوفیز: برای شناسایی تومور در بیماری کوشینگ.
• CT scan غدد فوق کلیوی: برای تشخیص تومور یا هایپرپلازی.

سوالات متداول (FAQ)

.1 بیماری کوشینگ چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص با استفاده از آزمایشات کورتیزول در ادرار، بزاق و خون و تأیید با MRI یا CT scan انجام می‌شود.

.2آیا سندرم کوشینگ قابل درمان است؟

بله، با روش‌های جراحی، دارویی و پرتودرمانی می‌توان این سندرم را درمان یا کنترل کرد.

.3 آیا مصرف داروهای استروئیدی باعث کوشینگ می‌شود؟

مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدها می‌تواند به سندرم کوشینگ اکتسابی منجر شود.

.4 آیا سندرم کوشینگ می‌تواند ارثی باشد؟

در برخی موارد نادر، تومورهای مرتبط با سندرم کوشینگ می‌توانند زمینه ژنتیکی داشته باشند.

.5چگونه از سندرم کوشینگ پیشگیری کنیم؟

پیشگیری شامل مدیریت مصرف داروهای استروئیدی و پایش منظم سلامت است.